Welkom bij onze nieuwe serie op allesoverpizza.nl: wereldpizza. In deze reeks reizen we de wereld rond, op zoek naar de unieke smaken, tradities en recepten van pizza in verschillende landen. Want veel landen hebben hun eigen pizzacultuur. Elke week lichten we een ander land uit om te ontdekken hoe de liefde voor pizza zich heeft verspreid en veranderd. Van traditionele recepten tot verrassende varianten, we laten je zien dat pizza meer is dan een gerecht – het is een wereldwijde cultuur.
Italië – de oorsprong van de pizza?
Deze week beginnen we, hoe kan het ook anders, met Italië, waar het allemaal lijkt te zijn begonnen. Vraag iemand waar pizza vandaan komt, en negen van de tien keer is het antwoord Italië. Toch is de geschiedenis van pizza minder eenduidig dan je zou denken. Er bestaan verschillende theorieën over het ontstaan van pizza, en hoewel Italië ongetwijfeld de moderne pizza groot heeft gemaakt, heeft het gerecht invloeden die eeuwen en culturen omspannen. Daarom eerst een stukje geschiedenis!
De oorsprong: een reis door de tijd
Het idee van een platbrood met toppings gaat terug naar de tijd van de oude Grieken, die hun brood vaak besprenkelden met olijfolie, kruiden en groenten. Ook in het oude Egypte en bij de Etrusken vinden we aanwijzingen van iets dat op pizza lijkt. Toch is het Italië, en dan vooral de stad Napels, dat we mogen bedanken voor de pizza zoals we die nu kennen.
Rond de 18e eeuw ontstond in Napels de “pizza marinara” – een eenvoudig gerecht dat oorspronkelijk door vissers werd gegeten. Met een dunne bodem, tomaten, oregano en olijfolie was deze pizza zowel voedzaam als goedkoop. Maar het was pas met de toevoeging van mozzarella in de 19e eeuw dat de iconische pizza Margherita het licht zag. Deze pizza werd naar verluidt speciaal gemaakt voor koningin Margherita van Italië, en haar naam draagt het gerecht nog steeds.
Wat maakt Italiaanse pizza bijzonder?
Italië kent een indrukwekkende verscheidenheid aan pizza’s, van de dunne, knapperige Napolitaanse stijl tot de dikker belegde en vaak iets minder krokante pizza’s uit Rome. Iedere regio heeft eigen kenmerken en tradities, maar wat Italiaanse pizza’s gemeen hebben, is de focus op simpele, hoogwaardige ingrediënten zoals verse tomaten, echte mozzarella di bufala, en geurige basilicum. Deze ingrediënten worden vaak lokaal geproduceerd en met zorg geselecteerd; Italiaanse pizzabakkers hechten veel waarde aan versheid en authenticiteit.
De Napolitaanse pizza, met een luchtige, zachte korst en eenvoudige toppings zoals tomaat, mozzarella en basilicum, wordt gebakken op zeer hoge temperatuur (vaak rond 485 graden Celsius) in houtovens. Dit zorgt ervoor dat de pizza binnen een minuut of twee klaar is, met een karakteristieke, licht verbrande korst die veel smaak toevoegt. Aan de andere kant staat de Romeinse pizza, die juist bekendstaat om de dunnere, krokantere korst en een grotere variatie aan toppings. Romeinse pizza’s worden vaak wat langer gebakken, waardoor de korst extra knapperig wordt.
Italianen hechten veel waarde aan eenvoud en kwaliteit, waarbij iedere smaak tot zijn recht moet komen. Een typische Italiaanse pizza heeft niet meer dan drie of vier toppings, want de kunst is om de ingrediënten hun eigen rol te laten spelen zonder overdaad. Deze pure en minimalistische benadering vormt de kern van de Italiaanse keuken en maakt dat een echte Italiaanse pizza uniek blijft in zijn soort.
Pizza in de Italiaanse cultuur – samen eten, samen genieten
Pizza is voor Italianen niet zomaar een maaltijd; het is een sociaal moment, vaak gedeeld met familie en vrienden. Vooral op vrijdag- en zaterdagavonden zie je in steden zoals Napels en Rome lange rijen voor de beste pizzeria’s. Voor veel Italiaanse gezinnen is het een geliefde traditie om samen uit eten te gaan, het weekend te beginnen met een goede pizza en samen te genieten van elkaars gezelschap. Pizza is voor hen niet zozeer fastfood, maar een middel om tijd door te brengen met dierbaren en om samen te ontspannen.
Iedereen bestelt doorgaans zijn eigen pizza, en het delen gebeurt meer op het niveau van het moment, niet van de maaltijd zelf. Het hele gezin – van grootouders tot kleinkinderen – komt vaak samen, en de gesprekken aan tafel gaan over alles wat het dagelijks leven brengt. Deze momenten versterken familiebanden en dragen bij aan de gezellige, informele sfeer die zo kenmerkend is voor de Italiaanse eetcultuur. De pizzeria is daarmee niet alleen een plek om te eten, maar een sociale ontmoetingsplaats.
Italiaanse pizza: nog steeds wereldwijd aan de top
Vandaag de dag heeft de Italiaanse pizza een ongeëvenaarde status en wordt ze overal ter wereld gegeten en geliefd. Van de authentieke Napolitaanse pizzeria’s in Italië tot fastfoodketens en moderne varianten in de verste uithoeken van de wereld, de invloed van de Italiaanse pizza is onmiskenbaar. Deze populariteit heeft geleid tot vele regionale interpretaties en nieuwe stijlen, zoals de New Yorkse pizza en de diepgevulde Chicago pizza, maar het zijn nog altijd de klassieke Italiaanse smaken en methoden die de standaard vormen.
Italië heeft zelfs UNESCO-erkenning gekregen voor de kunst van het Napolitaanse pizzabakken, dat in 2017 werd opgenomen op de lijst van immaterieel cultureel erfgoed. Dit laat zien hoe diep de Italiaanse pizza geworteld is in de cultuur en tradities van het land. Of Italië nu de uitvinder van pizza is of niet, één ding is zeker: zonder Italië hadden we dit iconische gerecht nooit gekend zoals we het nu kennen.
In het volgende artikel reizen we verder naar de Verenigde Staten, waar Italiaanse immigranten hun pizzakennis verspreidden en waar pizza een totaal andere, maar minstens zo geliefde vorm aannam. Welk land zou jij uitgelicht willen zien? Laat het ons weten in de comments!
Zweden!